VIIa (VIa-3). Mr. Adriaen Ploos (van Amstel)

Archief Ploos van Amstel

Namen van de rechters. Van Johan van Oldenbarnevelt, Rijksmuseum, Amsterdam

In september d.a.v. wordt Adriaen Ploos door de Staten van Utrecht afgevaardigd naar de Staten-Generaal, waarna hij op 14 september zijn eerste zittingsdag meemaakt. Een paar weken eerder - eind augustus - waren landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt, Hugo de Groot, Hogerbeets en Ledenberg (Utrecht) gevangen genomen op beschuldiging van een streven naar 'macht' tegenover prins Maurits, de Staten-Generaal en de contra-remonstranten (Nationale Synode). Nauwelijks twee weken functionerend in de Staten-Generaal of Adriaen wordt - met vijf anderen - als examinateur(rechter van in­structie) betrokken in de rechtsgang van het proces tegen de aangeklaagden. Dit college van examinateurs moet alvast beginnen met de verhoren. Op 6 februari 1619 worden  door de Staten-Generaal uiteindelijk 24 rechters (uit elke provincie een paar) benoemd om recht over de gearresteerden te spreken. Utrecht is in dit college vertegenwoordigd door Mr. Adriaen Ploos en Mr. Anselmus Salmius (ook wel genoemd : Swelmius), die pensionaris van de stad Utrecht is en door Adriaens vrouw, Agnes van Bijler, "mijn neef" wordt genoemd. Op 9 mei komt de sententie van de rechters gereed. Het doodvonnis wordt op 13 mei aan Van Oldenbarnevelt voltrokken. Een aantal rechters was tegen het doodvonnis. Wie dat waren is formeel nimmer naar buiten gekomen. Wel hebben er vier, waaronder Adriaen, later laten uitlekken dat zij tegengestemd hadden. Of zijn tegenstemmen louter op grond van juridische aspecten is gebeurd dan wel dat ook mee heeft gespeeld zijn tot op zekere hoogte tolerante houding tegenover de remonstranten, zal een open vraag blijven. (Cit. Unde venis, Ploos van Amstel?)