|
Archief Ploos van Amstel |
|
|
|
Toelichting |
|
Erkenning Na de erkenning door prins Frederik Hendrik in 1636 van de afstamming (lees : bloedverwantschap) van Ploos uit Van Amstel van Mijnden zijn de familieleden successievelijk van Amstel erbij gaan voeren. Eerst de in Utrecht en ‘s-Hertogenbosch levenden die meer in het politieke vlak hun activiteiten hadden. De uit Loosdrecht via Naarden en Weesp naar het handelscentrum Amsterdam uitwaaierende Ploos-en noemden zich bijna een halve eeuw later met de volle achternaam. Familieleden die in de documenten zowel met Ploos als met Ploos van Amstel werden aangeduid staan in de genealogie vermeld als Ploos (van Amstel). Tijdrekening Verder is het van belang te weten dat wij in de Nederlanden bij de dateringen in de 16de en 17de eeuw te maken hadden met twee kalenders, t.w. in de zuidelijke Nederlanden, Holland en Zeeland : * de Juliaanse kalender tot en met 1582; * de Gregoriaanse kalender vanaf 1583; in Utrecht en de overige provincies : * de Juliaanse kalender tot 1700/1701; * de Gregoriaanse kalender daarna. Het verschil tussen de Juliaanse en de Gregoriaanse kalender was tien dagen, d.w.z. men moest tien dagen bij de Juliaanse datum bijtellen. In acten en brieven werd de Juliaanse datering aangeduid met O.S. (= oude stijl) of S.V. (= stilo veteri) terwijl de Gregoriaanse tijdrekening werd vermeld als N.S. (= nieuwe stijl) of S.N. (= stilo novo). Doordat een deel van onze familiegeschiedenis zich afspeelt in Utrecht hebben wij met dit tijdsverschil te maken. Indien niet uitdrukkelijk in de genealogie vermeld, zijn de genoteerde data in het Utrechtse gebied vóór december 1700 aan te merken als O.S. Overlijden en Overluiden Een ander merkwaardig gebeuren in de stad Utrecht is de verschillende wijzen van vastlegging bij overlijden en begraven. Begin 17de eeuw werd door de overheid een overluidingsregister aangelegd waarin aangetekend werd indien bij overlijden de klok werd geluid (= in ob[itu]) en bij begraven (= in fun[ere]). Vandaar dat in de genealogie – bij ontbreken van de exacte overlijdensdatum – genoteerd is : “overluid”. Daarnaast is ook de uitdrukking te vinden “overlijden aangebracht”. Het ontstaan van deze term is te vinden in de oprichting in 1623 van de Momboir- of Momberkamer welke instelling de zorg kreeg over minderjarige ouderloze kinderen. Om aan deze verantwoordelijkheid te kunnen voldoen moesten de kosters, doodgravers en bidders – eerst binnen 24 uur en, kort daarna, binnen een week na overlijden - de namen van de begravenen “aanbrengen”. Spoedig zag de overheid het nut in van zo’n register van overledenen en belastte zij de Momboirkamer ook met het innen van de successiebelasting. Voorts : bij het bekendzijn van zowel de geboorte- als de doopdatum is in de genealogie aangehouden op de eerste datum. In uitzonderlijke gevallen zijn beide data vermeld. Mutatis mutandis geldt deze regel ook voor data rond trouwen en overlijden. Afstamming Over de afstamming van onze familie uit Van Amstel/Van Amstel van Mijnden kan stof geput worden uit het artikel Unde venis, Ploos van Amstel ? verdichtsel en waarheid over een afstamming (De Nederlandsche Leeuw, juli/ aug. 1990). En tenslotte wil ik wijzen op het artikel in De Leeuw (febr./mrt. 1981) getiteld De z.g. Delftse tak van het geslacht Ploos van Amstel, waarin de genealogie vermeld is van een -- thans nog levende -- familie Ploos van Amstel die Bloys van Treslong Prins ten onrechte laat spruiten uit Ds. Gerrit Ploos van Amstel (1667-1741, IXe(VIIIc-4)). Deze aparte stamboom is niet aan te sluiten op ons geslacht.
|
